شرکت دوپونت آمریکایی در سال ۱۹۳۸ مادهای پلیمری به نام پلیتترافلوئور واتیلن (PTFE) ساخت. این ماده به سرعت مجوز اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا را گرفت و وارد صنعت قابلمهسازی شد. ورود این ماده به بازار تحولی عظیم در ساخت ظروف آشپزی ایجاد کرد و مقدمهای بود برای ساخت ظروفی به نام تفلون که امروزه مورد شناخت همه افراد است.
قابلمه تفلون چیست؟
مادهای شیمیایی به نام PTFE است که ساختار شیمیایی آن به صورت اتمهای فلوئوری است که زنجیرهای از اتمهای کربن را احاطه کردهاند. وجود فلوئور در تفلون است که به آن خاصیت نچسبی میدهد و ظروف را در برابر حرارت مقاوم میکند.
بدنه قابلمه تفلون از آلومینیوم خالص تشکیل شده و پوشش داخلی آن دارای دو نوع دولایه و سهلایه میباشد. همانطور که گفتیم فلوئور موجود در تفلون سبب نچسب بودن این پوشش میشود، بنابراین خود تفلون به راحتی به بدنه آلومینیومی نمیچسبد.
در نوع دولایه برای حل این مشکل ابتدا یک لایه پلیمری که حاوی ذرات چسبنده است را داخل قابلمه قرار میدهند و سپس تفلون را روی آن میریزند. این بستر چسبنده سبب میشود که تفلون به خوبی به قابلمه بچسبد و در حین آشپزی از ظرف جدا نشود.
نوع سهلایه هم همین فرایند را طی میکند، فقط یک لایه اضافهتر روی پوشش تفلون قرار میگیرد که حاوی ذرات سخت است و مقاومت تفلون در برابر سایش و خراشیدگی را بیشتر میکند.
آیا قابلمه تفلون برای سلامتی مضر هستند؟
مدتی شایعاتی منتشر شد، مبنی بر اینکه برای ساخت پوشش تفلون از فلز سنگینی به نام کادمیوم استفاده میشود که به مرور با غذا مخلوط شده و منجر به بیماریهای خطرناک، کوتاهی قد و کمخونی میشود.

اما پس از مدتی کارشناسان کارخانه تفلونسازی اعلام کردند که کادمیوم در قدیم برای رنگ بدنه این ظروف که غالباً قرمز بود، مصرف میشد، اما اکنون استفاده از آن ممنوع میباشد.
از طرفی محققان در دانشگاه تورنتو اعلام کردند که تفلون در زمان حرارت دیدن، گاز سمی به نامHF آزاد میکند که برای سلامتی خطرناک است. اما شرکت دوپونت اعلام کرد که پوششهای نچسب تفلون تا دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد تجزیه نمیشوند و حتی تا دمای ۲۶۰ درجه هم مقاوم هستند.
برندهای معتبر قابلمه تفلون
از شرکتهای خارجی تولیدکننده تفلون میتوان به این شرکتها اشاره کرد: دوپونت آمریکایی، Ilag در کشور سوئیس،Whitford در ایتالیا،Greblon در کشور آلمان وPfluon در چین.
شرکتهای متعددی در ایران تولیدکننده تفلون استاندارد و با کیفیت خوب میباشند، در این بین چند مورد از معروفترین آنها را نام میبریم: شرکت زرساب، عروس تفلون، نچسب کویر، تفلون تابان، شرکت آذین گستر شفق با نام تجاری کاندید و…
نکاتی برای افزایش طول عمر تفلون
برای تهیه ظروف تفلون که عمر بالایی داشته باشند، بهتر است شرکتی را انتخاب کنید که استاندارد لازم برای تولید این قابلمهها را داشته باشد و مورد تأیید وزارت بهداشت قرار گرفته باشد. پس از تهیه ظروف، رعایت نکات زیر، سبب افزایش طول عمر قابلمههای تفلون شما میشود:
– هنگام شستشوی ظروف، از ابر یا اسفنج نرم استفاده کنید.
– در حین آشپزی به هیچ عنوان از قاشقهای فلزی استفاده نکنید و قاشقهای چوبی یا پلاستیکی را جایگزین کنید.
– قابلمه را خالی روی حرارت قرار ندهید. حتماً مقداری آب یا روغن داخل قابلمه بریزید.
– پس از آسیب دیدن پوشش داخلی، آن را بازسازی نکنید. چرا که مراکز بازسازیکننده ظروف تفلون طبق اصول استاندارد این کار را انجام نمیدهند و در حین بازسازی بهداشت را رعایت نکرده بنابراین استفاده از ظروف بازسازی شده به شدت سلامتی را به خطر میاندازد.
نکته مهم در این است که ظروف تفلون تا وقتی که خراشیده نشده باشند و صدمهای نبینند، مقاومت خود را در برابر حرارت و واکنش حفظ میکنند. اما با کوچکترین خراشی در ساختار آن، بافت اولیه از بین رفته و پوشش تفلون را واکنشپذیر میکند.
در این صورت مواد تفلون وارد غذا شده و ترکیبات آن با حرارت واکنش نشان داده که به شدت برای سلامتی انسان مضر است و در بعضی موارد حتی سرطانزاست. به همین دلیل است که رعایت اصول نگهداری و بهداشتی در زمان استفاده از ظروف تفلون بسیار ضروری است.
برای آشنایی با سایر انواع قابلمه میتوانید به مطلب زیر مراجعه کنید: